काठमाडौं। अष्ट्रेलियाका वैज्ञानिकहरूले भूकम्पीय तरङ्गहरूको विश्लेषणबाट आश्चर्यजनक नतिजा फेला पारेका छन्। अनुसन्धानमा पृथ्वीको बाहिरी कोरमा औँठीको आकार रहेको पत्ता लागेको वैज्ञानिकहरूले बताएका छन्।
वैज्ञानिकहरूका अनुसार रहस्यले भरिएको पृथ्वीको केन्द्रमा पहिलो पटक औँठीको आकारको क्षेत्र देखिएको छ। यो क्षेत्र हाम्रो ग्रहको चुम्बकीय क्षेत्रको गतिशीलताको बारेमा नयाँ रहस्य प्रकट गर्दै, पृथ्वीको तरल कोर भित्र अवस्थित छ।
अष्ट्रेलियन नेशनल युनिभर्सिटी (एएनयू) का वैज्ञानिकहरूले यसलाई डोनट अर्थात् गोलो आकारको रूपमा वर्णन गरेका छन्। वैज्ञानिकहरूका अनुसार पृथ्वीको तरल कोर भित्रको संरचना तल्लो अक्षांशमा मात्र पाइन्छ र भूमध्य रेखासँग समानान्तर हुन्छ।
साइन्स एडभान्सेसमा प्रकाशित अध्ययन अनुसार पृथ्वीमा दुईवटा कोर तह छन्। भित्री कोर जो ठोस तह हो र बाहिरी कोर तरल हो। आवरणले पृथ्वीको कोरलाई घेरेको छ। नयाँ खोजले पृथ्वीको बाहिरी कोरको माथिल्लो भागमा रिङ्ग आकारको क्षेत्र समावेश गर्दछ, जहाँ तरल कोरले आवरणलाई भेट्छ। यो खोज गर्ने अनुसन्धान टोलीले ठूला भूकम्पबाट उत्पन्न हुने तरङ्गहरूको विश्लेषण गरेको थियो।
भू–भौतिकशास्त्री प्रोफेसर हार्भोजे टकालसीसले यी तरङ्गहरू पृथ्वीबाट गुज्रिन्छन्, जसले वैज्ञानिकहरूलाई यसको आन्तरिक संरचनाको बारेमा जानकारी दिने बताएका छन्। उनले भने, ’शोधकर्ताहरूले तरल कोरको बाहिरी भाग र आवरणको बीचमा जाने भूकम्पीय छालहरू कसरी सुस्त हुन्छन् भन्ने कुरामा केन्द्रित थिए। ती छालहरूको बाटो र तिनीहरूको बित्ने समय हेरेर हामीले पृथ्वीको बाहिरी भागमा छालको यात्रालाई पुनः निर्माण गरेका छौँ।’
भूमध्य रेखासँग समानान्तर केन्द्रित रिङ्ग क्षेत्र
वैज्ञानिकहरूका अनुसार छालहरू सुस्त हुँदा यसको बाहिरी कोरमा भूमध्य रेखासँग समानान्तर केन्द्रित रिङ्ग आकारको क्षेत्र पत्ता लाग्यो। भूकम्पको तुरुन्तै अवलोकन गर्नुको सट्टा, वैज्ञानिकहरूले झट्का केही घण्टा पछि छालहरू बीचको समानताको विश्लेषण गरे।
अध्ययनका सहलेखक डा. सियाओलोङ माले भने, ’यो खोजले पृथ्वीको चुम्बकीय क्षेत्रको गतिशीलताका केही रहस्यहरू उजागर गरेको छ।’
